Cryptovaluta’s zoals Bitcoin zijn bijna niet meer weg te denken uit de gemiddelde portefeuille van de Nederlandse investeerder. Maar hoe zit het eigenlijk met het betalen van belasting over cryptocurrencies? Betaal je hier belasting over, en zo ja hoeveel? In dit artikel neem ik je mee en beantwoord ik al je vragen.
Moet je belasting betalen over cryptocurrencies zoals Bitcoin?
Ja, onder bepaalde voorwaarden betaal je hier belasting over. Cryptocurrencies vallen in box 3 vermogensbelasting. Wanneer je vermogen op 1 januari 2021 meer dan €50.000 was, betaal je hier vermogensbelasting over. Dit geldt voor al je vermogen samen, waaronder spaargeld, aandelen en cryptocurrencies.
Wat zijn cryptocurrencies in het kort?
Cryptocurrencies zijn digitale betaalmiddelen die gebruikt kunnen worden zonder de tussenkomst van een centrale partij zoals een bank. De meeste gebruikers bewaren hun cryptocurrencies op zogenaamde exchanges, waar de crypto’s ook verhandeld kunnen worden. Ook is het mogelijk om cryptocurrencies in een eigen wallet op te slaan.
Cryptocurrencies bestaan pas sinds 2009 en er is dus nog veel onduidelijk. Verschillende partijen waaronder de Belastingdienst zijn nog zoekende hoe ze het best met cryptocurrencies om kunnen gaan.
Ik koop mijn cryptocurrencies overigens bij Bitvavo, omdat dit de voordeligste aanbieder van Nederland is. Veel andere bekende aanbieders zijn een heel stuk duurder. Daarnaast is Bitvavo een zee professionele organisatie. Lees meer in mijn Bitvavo review of bekijk de website van Bitvavo (klik).
Hoe zit de Belastingdienst crypto’s?
De Belastingdienst krijgt steeds meer ervaring met cryptocurrencies en weet deze ook steeds beter een plaats te geven. Op dit moment vallen cryptocurrencies onder box 3 voor de inkomstenbelasting.
Wanneer je vermogen hebt, dien je hier belasting over te betalen. In box 1 betalen we allemaal inkomstenbelasting over ons inkomen. Dit is bijvoorbeeld het verschil tussen je bruto en netto salaris. Verder betalen we dus in box 3 vermogensbelasting, op het moment dat we vermogen hebben.
Dit vermogen wordt op de peildatum berekend. Dit wil zeggen dat de Belastingdienst kijkt naar je vermogen op 1 januari van ieder kalenderjaar.
In 2021 geldt een heffingsvrij vermogen van € 50.000. Dit wil simpelweg zeggen dat je tot € 50.000 vermogen géén vermogensbelasting hoeft te betalen. Heb je een fiscaal partner? Dan is het heffingsvrij vermogen € 100.000.
Heb je bijvoorbeeld op 1 januari 2021 één Bitcoin (waarde: € 23.749), € 30.000 aan beleggingen in aandelen, en € 10.000 spaargeld? In dat geval is jouw totale vermogen € 63.749 en dien je (als alleenstaande) belasting in box 3 te betalen.
Hoeveel belasting betaal je over je vermogen?
Hoeveel belasting je moet betalen over je vermogen, hangt af van de hoogte van je vermogen. De Belastingdienst gaat namelijk uit van een fictief rendement, waar je vervolgens belasting over moet betalen.
De berekening kan wat ingewikkeld lijken, maar is eigenlijk vrij simpel. Hoe meer vermogen je hebt, hoe meer rendement de Belastingdienst verwacht. Vervolgens dien je 31% belasting te betalen over dit fictieve rendement. Hoe ziet dat er dan uit? Onderstaande tabel geeft een overzicht.
| Vermogen | Fictief rendement | Belasting over rendement | Daadwerkelijke belasting |
| € 50K – €100K | 1,90% | 31% | 0,59% |
| € 100K – € 1 Mil | 4,50% | 31% | 1,40% |
| € 1 Mil en meer | 5,69% | 31% | 1,76% |
In het voorbeeld van € 63.749 vermogen kan je de hoogte van de te betalen belasting dus als volgt berekenen;
- € 63.749 – €50.000 heffingsvrij vermogen = € 13.749 grondslag
- € 13.749 * 1,90% fictief rendement = € 261,23 fictief rendement
- € 261,23 * 31% = €80,98 te betalen belasting
Over een vermogen van € 63.749 betaal je dus € 80,98 belasting. Om de berekening duidelijk te maken zal ik ook een berekening maken voor iemand met € 1.500.000 vermogen.
- € 1.500.000 – € 50.000 heffingsvrij vermogen = € 1.450.000 grondslag
- Schijf 1: € 50.000 * 1,90% fictief rendement = € 950 fictief rendement schijf 1
- Schijf 2: € 900.000 * 4,50% fictief rendement = € 40.500 fictief rendement schijf 2
- Schijf 3: € 500.000 * 5,69% fictief rendement = € 28.450 fictief rendement schijf 3
- Fictief rendement van € 69.900 * 31% = €21.669 te betalen belasting
Veel mensen zijn bang dat ze veel belasting moeten betalen over hun cryptocurrencies en je hoort ook wel eens dat mensen hun cryptocurrencies verzwijgen voor de Belastingdienst. Persoonlijk vind ik de hoogte van de te betalen belasting enorm mee vallen.
Van box 3 naar box 1 in deze gevallen
In enkele specifieke gevallen verschuift je crypto van box 3 (inkomen uit sparen en beleggen) naar box 1 (inkomen uit werk en woning). Dit is van toepassing in de volgende gevallen:
- Is je kennis bij het handelen in cryptocurrencies niet meer dan een goed onderbouwde inschatting van algemeen bekende omstandigheden? Dan geldt gewoon box 3. Heb je echter bijzondere (voor)kennis bij het traden waardoor de uitkomst niet meer zo onzeker is? Dan valt je winst in box 1, inkomen uit werk en woning.
- Is het handelen in cryptocurrencies voor jou een dagbesteding? Dan wordt je winst waarschijnlijk ook in box 1 belast.
- Heb je speciale apparatuur aangeschaft om cryptocurrencies te minen? In dat geval valt de vergoeding voor het minen in box 1. De waarde van de cryptocurrency zelf schuift terug naar box 3.
- Beheer je tegen vergoeding het vermogen of de mining apparatuur voor anderen? Deze inkomsten vallen ook in box 1.
Crypto en BTW
Het Europese Hof van Justitie heeft besloten dat cryptocurrencies betaalmiddelen zijn. Daardoor worden ze niet belast met BTW. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor goud of zilveren munten. Over zilverbaren moet wel BTW berekend worden.
Waarde van Crypto op 1 januari is van belang
De belastingdienst berekend jouw vermogen op 1 januari van ieder jaar. Dit is de zogenoemde peildatum. De prijs van jouw cryptocurrencies op 1 januari is dus van belang. Bij je aangifte inkomstenbelasting vraagt de Belastingdienst namelijk wat de waarde van jouw cryptocurrencies was op 1 januari van het afgelopen jaar.
Hieronder heb ik een overzicht toegevoegd van de waarde van populaire cryptocurrencies op 1 januari 2021. Ik heb deze prijzen de website van BTCDirect gevonden en zelf gecontroleerd. Maar let op: aan deze gegevens kunnen geen rechten worden ontleend.
Waarde op 1 januari 2021
| Crypto | Prijs op 1 januari 2021 |
| Bitcoin (BTC) | € 23.749,41 |
| Ethereum (ETH) | € 605,92 |
| BAT | € 0,163 |
| Binance Coin (BNB) | € 30,46 |
| Bitcoin Cash (BCH) | € 281,75 |
| Cardano (ADA) | € 0,1477 |
| Chainlink (LINK) | € 9,20 |
| Dash | € 128,14 |
| Dogecoin (DOGE) | € 0,003843 |
| EOS | € 2,12 |
| Ethereum Classic (ETC) | € 4,63 |
| ICON | € 0,38 |
| Litecoin (LTC) | € 102,47 |
| Monero (XMR) | € 128,14 |
| Polkadot (DOT) | € 7,62 |
| Ripple (XRP) | € 0,181 |
| Stellar (XLM) | € 0,105 |
| TRON | € 0,0219 |
| VeChain (VET) | € 0,015 |
Het feit dat de Belastingdienst enkel naar 1 januari kijkt, kan in je voordeel of nadeel werken. In 2018 werkte dit bijvoorbeeld flink in mijn nadeel. Op 1 januari 2018 was één Bitcoin ongeveer € 12.000 waard. Op 31 december van 2018 was dit echter nog maar zo’n € 3.300 en ook tijdens het doen van de belastingaangifte in maart 2019 lag de koers rond die prijs. De Belastingdienst ging dus uit van een vermogen van € 12.000 wanneer je één Bitcoin zou bezitten, terwijl je vermogen in werkelijkheid maar op een kwart daarvan lag.
In 2019 werkte deze manier van berekenen echter in je voordeel. Op 1 januari 2019 was één Bitcoin ook ongeveer € 3.300 waard. Op 31 december 2019 was de Bitcoin met zo’n € 6.500 echter bijna verdubbeld. In dat geval betaalde je dus belasting over een lager vermogen dan je later in het jaar had.
Bezit crypto verzwijgen voor de Belastingdienst is niet verstandig
Wanneer je je aangifte inkomstenbelasting doet, wordt er al veel automatisch ingevuld. Denk bijvoorbeeld aan je spaargeld, betaalrekening en beleggingen bij Nederlandse brokers. Het bezit van cryptocurrencies vul je in bij ‘overige bezittingen’ en dien je zelf in te vullen. Standaard is deze categorie dus leeg.
Dit maakt dat sommige Nederlanders in de verleiding komen om hun cryptocurrencies niet op te geven tijdens de Belastingaangifte. Dit is in mijn ogen uiterst onverstandig. Het is strafbaar en het is niet ondenkbaar dat de Belastingdienst hier actief op gaat controleren.
Op het moment van schrijven van dit artikel controleert de Belastingdienst niet actief op het bezit van cryptocurrencies. Alle aanbieders hebben echter te maken met de Know Your Customer (KYC) regels. Dit wil zeggen dat je je moet identificeren alvorens je cryptocurrencies kan aanschaffen.
De Belastingdienst kan tot 5 jaar na aangifte bij je aankloppen om een aangifte inkomstenbelasting toe te lichten. Het is niet ondenkbaar dat de Belastingdienst in de toekomst (met terugwerkende kracht) gaat navragen welke Nederlanders cryptocurrencies aangeschaft hebben bij de verschillende aanbieders. Wanneer je betrapt wordt kan de Belastingdienst je hoge boetes opleggen, en zelfs besluiten je strafrechtelijk te vervolgen.
Los daarvan, is de hoogte van de te betalen belasting in mijn ogen helemaal niet zo hoog. Heb je een flink vermogen van € 100.00 zonder fiscaal partner, dan betaal je een kleine € 300 aan belasting. Los van het feit dat het strafbaar is, is het het risico ook niet waard. Als je € 100.000 aan vermogen kan opbouwen, kan je die € 300 ook best betalen.
Veel gestelde vragen
Tot slot wil ik nog een heel aantal veel gestelde vragen beantwoorden. Deze vragen zie ik regelmatig voorbij komen en ik zal proberen een kort en bondig antwoord te geven.
Je geeft het bezit van cryptocurrencies door in box 3 van de aangifte inkomstenbelasting. Crypto’s vallen onder de categorie ‘overige bezittingen’.
Wanneer je in 2021 minder dan € 50.000 vermogen hebt, betaal je geen vermogensbelasting over je crypto. Met fiscaal partner ligt die grens op € 100.00. Daarboven ga je belasting betalen over je vermogen, waar je crypto’s binnen vallen.
De hoogte van de te betalen belasting is afhankelijk van de hoogte van je vermogen. Bij een vermogen tot € 100.000 (na aftrek heffingsvrij vermogen) betaal je ongeveer 1,40% vermogensbelasting.
De waarde van één Bitcoin was op 1 januari 2021 ongeveer € 23.749. De prijs kan verschillen, afhankelijk naar welke exchange je kijkt.
Nee, je cryptocurrencies die na 1 januari zijn aangeschaft tellen niet mee voor de inkomstenbelasting. In plaats daarvan tel je je euro’s op bij je vermogen, als je deze op 1 januari al in bezit had. De crypto telt volgend jaar op 1 januari wel mee voor de berekening van je vermogen.
De waarde van je cryptocurrencies wordt niet automatisch ingevuld, zoals dat wel gebeurt bij een spaarrekening. Dit wil echter niet zeggen dat de Belastingdienst niet kan achterhalen of je cryptocurrencies bezit. Alle aanbieders van crypto verifiëren klantdata en de Belastingdienst kan in theorie dus navragen of (en hoeveel) crypto je in bezit hebt.
Verzwijgen van vermogen is strafbaar. Daarnaast is het voor de Belastingdienst doodeenvoudig om later met terugwerkende kracht na te gaan hoeveel crypto je in bezit had bij verschillende aanbieders. Wanneer je betrapt wordt, kan de belastingdienst je een hoge boete opleggen en besluiten je strafrechtelijk te vervolgen.
Op het moment van schrijven controleert de Belastingdienst nog niet actief op het bezit van Bitcoin en andere cryptocurrencies. De Belastingdienst kan echter jaren na je aangifte nog verhaal halen. Het is niet ondenkbaar dat de Belastingdienst later met terugwerkende kracht controles gaat uitvoeren.