Japan is na de VS en China de derde economie ter wereld. Bovendien is de Tokio Stock Exchange de grootste beurs van Azië. Toch staat het land onder Nederlandse beleggers weinig in de belangstelling. Waarom is Japan onderbelicht? En wat moet je weten als je kijkt naar Japanse bedrijven? Een beginners guide voor beleggen in Japan.
In dit artikel nemen we je mee langs de absolute basics van de beurs in Japan, zodat je vanaf daar zelf verder onderzoek kunt doen om te kijken of er interessante bedrijven of ETF’s voor je bij zijn. Want dat er kansen op rendement liggen, is natuurlijk een feit.
Onbekend maakt onbemind
Om met de deur in huis te vallen: beleggen in Japan is nog niet makkelijk. Daarover dadelijk natuurlijk uitgebreid meer. Er zijn veel bekende grote bedrijven uit Japan, die exporteren naar de hele wereld – van Nintendo tot Toyota en Sony tot Canon – maar de aandacht voor het land zelf is behoorlijk beperkt. Onbekend maakt onbemind? Terwijl de invloed van Azië, met natuurlijk China voorop, juist zo is toegenomen in ons beleggerslandschap.
Weinig belangstelling in Japan
Waarom dan zo weinig belangstelling? Er zijn veel oorzaken. Denk aan minder toegang tot informatie (de taal), het grote tijdverschil, de dure munteenheid, weinig media-aandacht, onderwaardering van Japanse bedrijven – en er zijn echt veel minder analisten die aandacht schenken aan het land in vergelijking met grote beurzen in het Westen.
Onder het motto ‘de economie stagneert en de Yen is sterk’ was de waardering jarenlang laag en daalde ook de belangstelling. Dat maakt het lastig om als Nederlandse belegger snel kennis te vergaren van de Japanse markt. Toch worden wij in Europa elke werkdag wakker en horen of lezen we via financiële media als eerste hoe de beurs Tokio is gesloten.
Laten we er daarom gewoon induiken en beginnen met de feiten.
De beurzen in Tokio
First things first: de bekendste beurzen van Japan. Dat zijn de Topix en de Nikkei 225. De Topix is de Tokyo Stock Price Index en deze bestaat sinds 1968. Dit is een kapitaalgewogen index met meer dan 2000 verschillende aandelen. Dit geeft een breed beeld van de Japanse markt. De index kun je, als je wilt, een beetje vergelijken met de S&P 500 index.
Bekende aandelen (in willekeurige volgorde):
- Toyota (auto’s)
- Mitsubishi (handelsmaatschappij)
- SoftBank (financial)
- Nippon Telegraph and Telephone (telecom)
- Sony (elektronica)
- Honda (auto’s)
- Nintendo (elektronica/gaming)
- Hitachi (elektronica)
- Canon (elektronica)
De Nikkei 225
Wat bekender bij ons is de Nikkei-index. Die telt 225 aandelen en is een prijs-gewogen index, net zoals bijvoorbeeld de Dow Jones in New York. Ofwel: de prijs van een aandeel is bepalend voor het gewicht in de index. Een aandeel met een koers van 100 euro weegt twee keer zo zwaar dan een aandeel met een koers van 50 euro.
Grootste Japanse bedrijven
De Nikkei 225 is de bekendste beurs van Azië en samen met de Shanghai Composite index (Shanghai Stock Exchange) en de Hang Seng index (Hong Kong Stock Exchange) bepalend voor de beurzen op dat continent. Alleen de meest liquide aandelen van de grootste Japanse bedrijven zitten in de Nikkei. Die werd overigens al in 1950 – vijf jaar na de Tweede Wereldoorlog – opgericht als onderdeel van de heropbouw van het land.
De belangrijkste sectoren in de Nikkei 225 zijn consumentengoederen, industrie en technologie. Ook gezondheidszorg is goed vertegenwoordigd. Overall zijn het veel cyclische waarde-aandelen: denk bijvoorbeeld aan autofabrikanten en banken.
Korte openingstijden in Tokio
Opvallend zijn de korte openingstijden van de beurs in Tokio. In Japan kent men een 5 uur durende handelsdag. Die duurt van 09.00 uur ’s ochtends tot 15.00 uur ’s middags, met ook nog een uur lunchpauze vanaf 11.30 uur tussendoor. Bedenk dat de beurs in New York 6,5 uur open is en in Amsterdam en Londen 8,5 uur. Er liggen plannen om de openingstijden met een half uurtje te verlengen, maar het besluit kan in Japan nog wel een paar jaar duren.
De economie van Japan
Door naar de economie. Japan kende een indrukwekkende economische groei in de jaren 60 en 70, gevolgd door nog een sprint in de jaren 80. Het land bestormde de Verenigde Staten, maar de verwachtingen waren onrealistisch in de tijd dat het zo goed ging. In 1989 barstte een enorme (vastgoed)zeepbel en ging het bergafwaarts. En bijzonder: het bleef mager.
Na dat jaar kwam het land in een financiële crisis die de economie tot stilstand bracht voor meer dan 10 jaar. Er was sprake van economische stagnatie en structureel dalende prijzen, ofwel deflatie. Er is voor die periode dat de economie langdurig stilstond zelfs een woord gekomen, namelijk Japanificatie. Lage groei, lage rente, lage inflatie en veel vergrijzing in de bevolking. Voor die oudere groep is ‘geen achteruitgang’ en ‘behoud’ eigenlijk al okay.
Ingrijpen van de overheid
De Japanse overheid heeft sinds 2012 onder toenmalig premier Abe geprobeerd om een hervormingsbeleid te voeren, de ‘Abenomics’. Dat betekende grofweg dat banken de rente laag houden, obligaties en aandelen opkopen (om geld in de economie te pompen) en daar bovenop vriendelijke belastingen. Dat heeft het afgelopen decennium veel goeds gedaan.
Ook zorgt de overheid onder meer voor zorg voor ouderen en kinderen, allemaal met als doel om consumenten en bedrijven aan te sporen tot geld uitgeven. Japan heeft als land hoge overheidsschulden, waardoor de rente al jarenlang extreem laag is. Bedrijven mogen daarom gunstig lenen met wederom als doel de investeringen aan te duwen.
Communicatie in het Japans
Terug naar ons als belegger. Zeker als kleine particuliere investeerder is de beschikbaarheid van informatie beperkt, tenzij je de taal beheerst. De meeste beursgenoteerde bedrijven communiceren alleen in het Japans naar aandeelhouders. Ook staan deze bedrijven niet echt bekend om heel uitgebreide verslaglegging. Ze gelden als behoudend in hun vooruitzichten. Dat heeft ook met de Japanse cultuur te maken: het voorkomen van teleurstellingen zit diep.
Zoals gezegd is Japan na de VS en China de derde grootste ter wereld. Echter met hoge schulden, een oude bevolking en een forse rem op de groei van de economie in de afgelopen 25 jaar. Toch staan vooruitgang en innovatie hoog aangeschreven, met onder meer AI en robotica; waarin Japan toonzettend in de wereld is. Ondanks dat wij Japan van de exportbedrijven kennen, wordt het overgrote deel van de economie op het eiland bepaald door de consumptie van de Japanners zelf.
Warren Buffett belegt in Japan
Een belangrijke troef is de aanwezigheid van buurland China. Een goede afzetmarkt voor Japanse bedrijven. En er is meer groeiende belangstelling van buitenlandse beleggers voor de Japanse markt. Onder hen is Warren Buffett, die in 2020 maar liefst 6 miljard dollar investeerde in vijf Japanse ondernemingen. Daarmee verraste hij de beleggerswereld.
De belegging van Warren Buffett zorgde voor toenemende internationale belangstelling. Immers: als Buffett een kans ziet, dan luistert en kopieert de wereld mee. Japan heeft in tegenstelling tot het door tech en groei gedomineerde Amerika veel cyclische waarde-aandelen (auto’s, banken, vastgoed). De tradinghuizen waar Buffett in investeerde zijn brede ondernemingen met veel activiteiten, maar wel met een duidelijke focus op energie en grondstoffen.
Let op: toen Buffett de investering deed waren de prijzen van grondstoffen als steenkool, olie en koper nog niet zo hoog als een jaar later. Als de wereldmarkten op dat vlak aantrekken, blijft Japan niet achter. Buffett heeft dan een koopje gehad.
Beleggingskansen in Japan
Is de tijd nu rijp om te kijken naar Japan? Er lijken aan de oppervlakte veel plussen.
- Er is nog genoeg ruimte voor groei
- Aandelen zijn relatief goedkoop en ondergewaardeerd t.o.v. rest van de wereld
- De economie herstelt en er is veel innovatie (denk aan robotisering)
- Voor lange termijnbeleggers zijn er interessante cyclische waarde-aandelen
- Japan wordt door weinig analisten goed gevolgd (vele malen minder dan bijvoorbeeld de VS): wie weet waar te zoeken, zal kansen vinden
Dure Yen
De dure Yen is uiteraard niet goed voor de winst van (export)bedrijven en daarom negatief voor de aandelenkoers van bedrijven. En mocht je straks na je eigen onderzoek overwegen om bijvoorbeeld een Japans indexfonds te kopen, let dan vooral goed op de valuta: de Yen, Dollar of Euro. De Yen kan bijvoorbeeld stijgen ten opzichte van de Dollar, maar dalen tegenover de Euro. Stijgt de Yen ten opzichte van de Euro dan heb je een valutawinst, maar een daling zorgt voor valutaverlies.
ETF’s in Japan
Uiteraard zijn er altijd indexfondsen! De makkelijkste en meest laagdrempelige manier om te beleggen in het land is via een ETF. Eén daarvan is de iShares Core MSCI Japan met een notering in Amsterdam, onderdeel van de kernselectie van DeGiro. Deze tracker heeft bijna 1200 posities, met als vijf grootste namen:
- Toyota
- Sony
- Keyence Corp
- Recruit Holdings
- Mitsubishi UFJ Financial Group
Een andere tracker uit de kernselectie is de Xtrackers Nikkei 225 ETF (met ticker XNJP). Interessant is de lopende kosten-factor met 0,09%. Een tip om verder te speuren naar beschikbare ETF’s is dit linkje van JustETF.com. Je vindt er in totaal 9 trackers, met als voordeel dat er ook ETF’s zijn die in kleinere of middelgrote bedrijven beleggen:
Top MSCI Japan ETFs | Find The Best MSCI Japan ETF | justETF
Beleggen in Japan: conclusie
Beleggen in Japan is niet makkelijk. Je moet meer moeite doen om aan betrouwbare en volledige informatie te komen. Het land komt uit een lange periode van economische impasse, maar daar kleeft voordeel aan. De Nikkei is niet zo duur in vergelijking met de Amerikaanse beurzen en heeft ruimte voor een inhaalslag. Wereldwijd tellen Japanse aandelen voor 8% mee in de wereldindex, waar dat 30 jaar geleden (rond de piek van 1989) rond de 40% was.
Als je de tijd hebt om de waarderingen van Japanse bedrijven te leren begrijpen, zul je waarschijnlijk op mooie kansen stuiten. Het land verandert ten positieve. Er ligt potentie en groei in het verschiet. Wie daar als belegger niet warm van wordt, kan ook een minder-risicovolle en gespreide ETF nemen.
En mogelijk is Japan niet voor jou als type-belegger, maar dat is ook niet erg. Weten waar je niet in moet beleggen is net zo belangrijk als andersom.
Disclaimer:
De auteur van dit artikel heeft geen positie in Japanse aandelen en ook geen ETF die één-op-één de Japanse aandelenmarkt volgt.