TIP: Ben je een beginner en nog zoekende naar de basis omtrent beleggen? Dan is mijn gratis minicursus beleggen wellicht wat voor jou. In 45 minuten spreek ik je bij over de absolute basics van beleggen.



Wat is een obligatie en hoe kan je ermee beleggen?


Coupon, looptijd en nominale waarde, allerlei termen die je tegen zult komen wanneer je je gaat verdiepen in obligaties. Ik kan me voorstellen dat dit lastige termen zijn. Ik zal je in dit artikel uitleggen wat obligaties inhouden en of het voor jou een interessante vorm van beleggen kan zijn.

Obligaties heb je in allerlei verschillende soorten en maten. Zo kun je obligaties kopen van bedrijven of overheden en kan de looptijd verschillen tussen de 5 en 30 jaar. Ook is het belangrijk dat je weet in welke gevallen obligaties interessant kunnen zijn en welk rendement je er mee kunt behalen.

In dit artikel neem ik je mee in wat obligaties zijn, voor wie obligaties geschikt zijn en hoe je het rendement van obligaties zelf kunt berekenen.

Zoals je misschien wel weet heb ik het niet vaak over obligaties. Ik praat veel over ETFs en aandelen, maar obligaties kunnen natuurlijk ook onderdeel zijn van een goede beleggingsportfolio. 

Wat is een obligatie?

Veel mensen weten niet precies wat een obligatie is. Een obligatie is eigenlijk een schuldbewijs aan een overheid of een bedrijf. Het komt er op neer dat jij als belegger een lening uitgeeft aan een overheid of een bedrijf en voor die lening ontvang je een bepaald percentage aan rente. Zo kun je met obligaties bijvoorbeeld een lening uitgeven aan de Nederlandse Staat of een bedrijf zoals Heineken.

Obligaties hebben over het algemeen een vaste looptijd van tussen de 5 en 30 jaar. Na deze periode wordt de obligatie afgelost. Je leent bijvoorbeeld €100 euro aan een overheid of een bedrijf, hierover krijg je een bepaald rentepercentage dat coupon wordt genoemd. Dit percentage is bijvoorbeeld 5% op jaarbasis. Nadat de looptijd van de obligatie is afgelopen ontvang je het bedrag van de lening, in dit geval €100 euro, weer terugbetaald van de lener.

Het risico dat een obligatie met zich meebrengt is dat deze niet afgelost wordt omdat het bedrijf of de overheid failliet is. Dit risico heb je altijd, al is de kans dat bijvoorbeeld een overheid failliet gaat gewoon erg klein.

De meeste obligaties zijn beursgenoteerd en dus verhandelbaar onderling. Het rendement en het risico zijn, net zoals in de meeste gevallen met beleggen, aan elkaar verbonden. Zo kun je een obligatie aangaan met een bedrijf of overheid dat minder kredietwaardig is. Zo is een obligatie van de Nederlandse overheid minder risicovol dan van de Griekse overheid. Je kunt dus verwachten dat het rendement op een obligatie van de Griekse overheid hoger is dan een obligatie van de Nederlandse overheid.

Waarom obligaties kopen?

Obligaties worden vaak gebruikt om het risico in je portfolio te verminderen, het wordt gebruikt als schokdemper.

Naarmate mensen ouder worden gaan ze over het algemeen met een steeds groter gedeelte van hun portfolio beleggen in obligaties. Vaak zijn ze een groot gedeelte van hun leven bezig geweest met het opbouwen van het vermogen door middel van het investeren in aandelen, maar er komt een moment dat mensen willen gaan leven van hun vermogen. Op het moment dat ze willen gaan leven van het vermogen willen ze niet dat er net op dat moment een diepe daling is op de beurs, zoals tijdens de financiële crisis in 2008 of de coronacrisis in 2020,  en dat hun vermogen dan een stuk kleiner is geworden.

In dat soort gevallen kan het dus verstandig zijn om ook in obligaties te investeren, deze zijn namelijk veel minder afhankelijk van deze schommelingen. Zo zijn de Amerikaanse obligaties de afgelopen 100 jaar nooit meer dan 5% in één jaar gedaald. Ook zijn ze altijd binnen 2 jaar weer terug gestegen naar het all time high.

Een vuistregel die vaak wordt gebruikt is dat het verstandig is om je leeftijd in percentage van je portfolio te investeren in obligaties. Ben je bijvoorbeeld 30 jaar, dan zou je 30% van je vermogen moeten investeren in obligaties. Naarmate je ouder wordt zal dit percentage dus continu moeten stijgen. Dit is natuurlijk afhankelijk van je persoonlijke voorkeur en je financiële situatie.

Waar moet je op letten?

Er zijn een aantal dingen waar je op moet letten bij het kopen van obligaties. De waarde van een obligatie, de zogenoemde nominale waarde, kan fluctueren. Het zou dus zo kunnen zijn dat die obligatie een nominale waarde heeft van €100 euro, maar je deze op de beurs kunt verkopen voor bijvoorbeeld €90 euro of €110 euro. Over het algemeen is het zo dat wanneer de rentepercentages stijgen, de waarde van de obligatie zal dalen.

Stel: Je hebt een obligatie van Heineken met een coupon van 4% en omdat de rentepercentages stijgen geeft Heineken een jaar later obligaties uit met een coupon van 5%, dan is het logisch dat mensen de obligatie met een lagere coupon minder graag van jou zouden willen kopen omdat er ook obligaties zijn met een hogere coupon. Hierdoor daalt de waarde van jouw obligatie dus.

Wanneer de looptijd van de obligatie afloopt, krijg je de nominale waarde van de obligatie uitgekeerd. Stel: Je hebt een obligatie gekocht voor €110 euro met een nominale waarde van €100 euro, dan krijg je aan het einde van de looptijd €100 euro uitgekeerd van de desbetreffende overheid of bedrijf.

Er bestaan daarnaast ook obligatiefondsen, dit is vergelijkbaar met een ETF. Als je dit fonds koopt, koop je eigenlijk een heel pakket aan verschillende obligaties, waarmee je door deze spreiding vaak ook minder risico loopt dat een bedrijf of overheid failliet gaat en de obligatie niet terugbetaald. Zo zijn er obligatiefondsen die spreiden over de hele Europese Unie of zelfs wereldwijd.

Daarnaast kun je de overweging maken of je in obligaties wordt beleggen of een depositorekening wilt openen bij een bank. De rendementen van deze investeren zijn over het algemeen redelijk gelijk. Het grootste verschil hier tussen is dat je bij een depositorekening niet aan je geld kunt komen, je hebt namelijk afgesproken dat de bank een bepaald bedrag van je vast mag houden over een looptijd van bijvoorbeeld 3 jaar en daaraan is een vast rentepercentage gekoppeld.

Een obligatie is beursgenoteerd, waardoor je deze wel kunt verhandelen. Dit kan handig zijn wanneer je je portfolio wilt herbalanceren. Wanneer je vindt dat je een te hoog percentage in obligaties hebt zitten, kun je deze obligaties op de beurs verkopen. Op het moment dat de aandelen in je portfolio hard zijn gedaald tijdens een crash en het percentage obligaties in je portfolio dus automatisch is gestegen zou je een deel van je obligaties kunnen verkopen om met dat vrijgekomen geld aandelen te kopen zodat de verhouding tussen aandelen en obligaties weer op je gewenste niveau komt.

Rendement van een obligatie

Om het rendement van een obligatie te berekenen gebruiken we in dit voorbeeld de volgende obligatie: NED 5% 2024 €113.

  • NED betekent dat het een obligatie is voor de Nederlandse Staat
  • 5% is de coupon, oftewel het rentepercentage over de nominale waarde
  • 2024 is het jaar dat de obligatie afloopt
  • €113 is de prijs die je op dit moment betaalt voor deze obligatie, terwijl de nominale waarde €100 euro is

Om het daadwerkelijke rendement van deze obligatie te bereken moet je de Yield to Maturity gebruiken.

Deze bereken je op de volgende manier:

De €13 euro die je eigenlijk te veel betaald voor de obligatie deel je door het aantal jaren dat de obligatie nog loopt, in dit geval 3 jaar (2021 tot 2024). €13 / 3 jaar = €4.33 per jaar.

Dan kijken we naar de coupon, deze is €5 euro (€100 x 5%).

Om dan het daadwerkelijke rendement te berekenen maken we de volgende berekening:

 ( (€5 – €4,33) / €113 ) x 100% = 0.59%

Dit betekent dat het rendement op deze obligatie 0.59% is, dit is wat je daadwerkelijk ontvangt op deze obligatie.

Je ziet dus dat een obligatie een relatief laag rendement oplevert, het rendement in het voorbeeld is zelfs lager dan de inflatie. Dit zorgt er voor dat je relatief gezien geld verliest omdat je koopkracht ieder jaar afneemt. Dit laat nogmaals zien dat het beleggen in obligaties voornamelijk gebruikt wordt voor vermogensbehoud.

Conclusie

Ik wil zelf pas over een jaar of 5 ook beginnen met het beleggen in obligaties omdat ik op dit moment nog een lange horizon heb en het dus zonde vind om nu al bezig te zijn met vermogensbehoud in plaats van vermogensgroei. Als jullie nog tips of ideeën hebben over obligaties, dan hoor ik het graag van jullie!

Tim van LangzaamRijker.nl

Tim is een particuliere belegger met een lange termijn doelstelling. Op Langzaamrijker deelt hij zijn passie voor beleggen en online ondernemen. De informatie in dit artikel is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Laatste Posts